Cañadas reales: de oude koninklijke schapenwegen

Een van de hoogtepunten voor mij was het passeren van de Cañada Real Leonesa Occidental op 25 september. Zo vaak al gelezen hierover, nu zag ik zo'n weg in werkelijkheid. Er woei een keiharde wind die dag, dus het werd een korte onderbreking.

De Cañadas en de Mesta vormen een bijzonder en rijk stuk Spaanse historie. Het gaat allemaal over schapen. De transhumance is de eeuwenoude traditie van de seizoenstrek van de schapenkuddes van zomer- naar winterweiden en andersom.

Tegenwoordig vindt het transport per vrachtauto of trein plaats, maar in vroeger tijden liepen de herders met hun kudden. De kuddes van soms tot wel 40.000 schapen hadden ruimte en voeding nodig. Het was een langzame trek. Hiervoor waren de cañadas , brede stroken door het landschap van soms wel 40 meter breed, in een enorm netwerk over heel Spanje heen. Per koninklijk decreet was bepaald dat niemand de cañadas mocht bebouwen of anderszins aantasten, met eeuwigdurend recht van overpad. De koning zag toe op de naleving van de voorschriften, vandaar Cañadas Reales. Het geeft aan hoe belangrijk de wolhandel voor Spanje was in de Middeleeuwen. 

Eeuwenlang was Spanje verdeeld tussen Moren en Christenen. In het niemandsland tussen de strijdende partijen waagden alleen herders zich. Na de Reconquista leidde dit tot heftige conflicten tussen boeren en herders. De Mesta was de organisatie die de belangen van schaapherders en wolhandel veilig stelde. Spanje's economie was lang gebaseerd op wol. Het werd geleverd aan de kledingindustrie in Vlaanderen en Engeland. De wol leverde veel welvaart (dit was voor de koloniale tijd en de zilvervloot...).  De Honrado Concejo de la Mesta was een van de machtigste instituties van het land. De leden kwamen uit de adel en kerkelijke ordes.

Tegenwoordig is een deel van de schapenwegen beschermd natuurgebied. Maar veel is ook verloren gegaan. 

De Cañada Real Leonesa Occidental (700 km.)

Het uitgebreide netwerk van Cañadas ligt over heel Spanje. Op het kaartje de hoofdroutes. Er werden enorme afstanden afgelegd, bijvoorbeeld van Extremadura en Andalusië naar Castilië.

Dubbelklikken op afbeelding= vergroten.